Thanh dẫn điện Busway được định nghĩa bởi NEMA (Hiệp hội những nhà sản xuất Thiết bị điện Quốc Gia): là hệ thống phân phối điện được chế tạo sẵn có các lõi dẫn điện trong vỏ bọc bảo vệ, bao gồm phần thanh cái cơ bản, các đầu nối, thiết bị và phụ kiện. Một cách đầy đủ: Thanh dẫn điện Busway bao gồm các lõi dẫn điện, vật liệu cách điện, vỏ và các phụ kiện liên quan.
Thông tin chung về Busway ( Busduct trunking system):
Về bản chất, Busway là cáp điện, được sử dụng thay thế cáp điện, nhưng đuợc chế tạo có dạng thanh có vỏ bọc cứng và các dây dẫn đuợc chuyển thành dạng lõi đồng hoặc nhôm, đuợc phủ vật liệu cách điện. Các thanh cái có chiều dài tối đa là 3 m, đuợc kết nối bằng đầu nối, và có thể có vị trí lấy điện hay không tuỳ thiết kế và tùy vị trí lắp đặt trong toà nhà.
Việc thiết kế thanh cái trong toà nhà có thể có nhiều loại trục dẫn, nhưng nhìn chung có 3 loại như sau:
-Kết nối từ Transformer ra tủ phân phối chính ( LV Panel ) ( horizontal rise)
-Kết nối từ Generator ra tủ phân phối chính ( LV Panel) ( horizontal rise)
-Trục thanh cái từ Tủ phân phối lên các tầng ( vertical rise)
-Ngoài ra có thể có các nhánh rẽ ( dùng T connections)
Đặc tính và phẩm chất
– Khả năng truyền phát năng lượng lớn
– Điện áp thấp
– Phân nhánh tải dễ dàng và cấu trúc cáp đơn giản
– Dễ lắp ghép chỉ với cấu trúc bulong
– Khả năng dẫn cao, chiếm diện tích nhỏ và giá hiệu quả
– Ngắn mạch mạnh
– Không gây tai nạn tiếp xúc
– Chịu nhiệt tốt
– Dễ quản lý vì có hệ thống đơn giản
– Hình dáng bên ngoài đẹp
– Có thể mở rộng hoặc di dời hệ thống
BUSWAY SYSTEM IN BUILDING – HỆ THỐNG BUSWAY TRONG TOÀ NHÀ.
BUSWAY SYSTEM IN FACTORY – HỆ THỐNG BUSWAY TRONG NHÀ MÁY.
GIỚI THIỆU TỔNG QUÁT VỀ THANH CÁI DẪN ĐIỆN BUSWAY VITZRO
– Thương hiệu: Vitzro Busway là thương hiệu thiết bị điện tập đoàn Vitzro (Hàn Quốc).
– Sản xuất và chế tạo: được sản xuất và lắp ráp tại Malaysia, lớp cách điện Epoxy được nhập khẩu từ Hàn Quốc.
– Dòng hoạt động / lõi dẫn điện: từ 160A đến 7500A (đối với lõi đồng -Cu) và từ 160A – 6000A (Đối với lõi nhôm Al).
– Điện Áp hoạt động: lên tới 1000V
– Cấp độ bảo vệ (IEC Degree of Protection): IP54 (dùng trong nhà) và IP65 (dùng ngoài trời)
– Nhiệt độ thanh dẫn giới hạn: nhỏ hơn 55 °C so với nền nhiệt môi trường (trong môi trường từ -15°C tới 55°C, độ ẩm 95% theo tiêu chuẩn IEC).
– Phần vỏ (Housing): 2 mảnh đúc, hoàn toàn bằng nhôm, vỏ nối đất (GE=housing, 100%E).
– Lựa chọn lõi dẫn điện: cung cấp tất cả các yêu cầu về lõi dẫn: 3P+N+GE (N từ 0, 100%, 200%), (GE = 100% hoặc thêm E 50%). Thông lệ thị trường Việt Nam sử dụng hệ cấu trúc lõi là (3P+100%N+GE=Housing) cho các công trình, hoặc (3P+200%N+GE=Housing) cho các trung tâm dữ liệu (Data Center)
– Cách điện (Insualation): EPOXY (Công nghệ Mỹ) cho Class H (180°C). Tuổi hoạt động tốt trên 50 năm.
– Dòng ngắn mạch pha tới pha: (Short Circuit phase to phase) của loại 4000, 5000, 6000A (cả lõi đồng và nhôm) lên tới 200kA (thuộc loại cao nhất trên thế giới)
Thanh cái có ưu điểm vượt trội so với cáp vì:
- Mức chịu đựng dòng ngắn mạch cao
- Khả năng chống cháy rất cao (cao hơn nhiều so với cáp)
- Tính năng điện từ tốt hơn cáp
- Thời gian lắp đặt nhanh
Hiệu quả kinh tế tối ưu bởi vì:
- Tiết kiệm không gian
- Dễ dàng mở rộng/thay thế
- Chi phí lắp đặt và bảo dưỡng rất thấp
-Năng lực dẫn điện rất lớn lên đến 6300A, ( hoặc Vitzro lên đến 7500A)
-Ít tổn hao, và có khả năng trích lấy điện từ 1 trục thanh cái ra tại nhiều vị trí khác nhau trên thanh cái
-Tính thẩm mỹ cao, và tiết kiệm diện tích lắp đặt, tiết kiệm diện tích tủ phân phối điện chính.
II- Đặc điểm chế tạo: (Vỏ nhôm, 2 mảnh)
1/Cấu tạo vỏ: Vỏ nhôm
Vitzro dùng vỏ nhôm đúc 4 mảnh sơn tĩnh điện. Khi kết nối, vỏ nhôm 4 mảnh có 4 hàng ốc vít hoặc đinh tán để bắt chặt.
Cấu tạo vỏ nhôm 2 mảnh
Hiện các thương hiệu hàng đầu thế giới Siemens, LS Cable, Vitzro, GE, Cutler Hammer đều chuyển sang công nghệ vỏ nhôm từ 5-6 năm nay. Do ưu thế vuợt trội của vỏ nhôm so với vỏ sắt, nên các hãng lớn đã loại bỏ vỏ sắt, mà chế tạo vỏ nhôm từ 5-6 năm nay:
-Sắt nặng hơn nhôm nhiều, do đó khi treo, thanh cái vỏ nhôm đảm bảo an toàn hơn
-Sắt toả nhiệt kém hơn nhôm, nên khi dùng vỏ sắt, hệ thanh cái nóng hơn và tổn hao năng luợng nhiều hơn, dòng danh định giảm so với thiết kế.
-Sắt dẫn điện kém hơn nhôm nhiều, nên dùng vỏ sắt làm cực nối đất, sẽ chỉ có thể đạt tối đa 50%E. Trong khi dùng vỏ nhôm đạt trên 100% E.
2-Cấu tạo lõi dẫn điện:
Lõi dẫn, về nguyên tắc, chỉ có thể là nhôm (AL) hay đồng (CU), độ tinh khiết lên đến 99,99%.
Đặc điểm của Đồng là độ dẫn điện lớn hơn 99%, nhôm là 63-67% nên bù lại, khi dùng Nhôm, phải dùng thanh có tiết diện lớn hơn (nhưng vẫn nhẹ hơn, và rẻ hơn, khi cùng dòng hoạt động).
Vậy khi nào cần dùng thanh cái ruột Đồng??? Nhà sản xuất đã phân loại công trình nên dùng Đồng là: Các Bệnh viện, Các trung tâm dữ liệu, các nhà máy bán dẫn, cac trung tâm nghiên cứu và công nghệ cao,…Còn các cao ốc thương mại toàn bộ nên dùng Nhôm do tính hiệu quả và tiết kiệm chi phí, tuổi thọ đảm bảo như thanh cái ruột Đồng.
Hàn quốc, Nhật bản, châu Âu, gần như 100% cao ốc thương mại đều dùng Nhôm, vừa rẻ hơn 30%, vừa nhẹ hơn, mà tổn hao so với Đồng không đáng kể, độ sụt áp gần tương đuơng.
3-Cấu tạo vật liệu cách điện:
Theo quy định của IEC 60439-1/2, nhiệt độ của thanh cái đều không được phép vượt quá 95 độ C ( và không được vượt quá 55 độ C trên nền nhiệt độ môi trường). Tất cả các hãng đều dùng vật liệu cách điện vuợt quá chuẩn này: Do vậy việc dùng loại vật liệu chịu nhiệt phổ biến 180 °C là vuợt xa chuẩn IEC. Ngoài khả năng chịu nhiệt, các loại vật liệu khác nhau còn có các đặc tính khác. Epoxy từ 130-180 độ C ( tuỳ phụ gia).
-Tuổi thọ EPOXY đạt từ 50-70 năm ( do Epoxy là vật liệu cách điện truyền thống và tuổi thọ đuợc khẳng định), Nhưng Mylar, thì chưa ai dám khẳng định tuổi thọ, tuy nhiên thực tế đã có trên 40 năm và Mylar vẫn dùng tốt.
-EPOXY bám chặt vào thanh cái thành 1 khối, khả năng chống thấm nước rất tốt. Tuy nhiên khi thanh cái bị ngấm nước, cả Epoxy và Mylar đều bị sự cố.
4-Hình dạng thanh cái: Thanh cái tiêu chuẩn thế giới theo hình dạng bánh sandwich ( sandwich type) có 4 cánh toả nhiệt.
5-Các phụ kiện đi kèm: Tất cả các hãng đều giống nhau.
Trong các phụ kiện có 1 cơ cấu rất quan trọng là trang bị MCCB 3P, 4P cho hộp lấy điện. Vitzro trang bị loại chuẩn Icu từ 25kA trở lên, Ics=50% Icu, sản xuất tại Hàn quốc.
6-Các chuẩn Busway thường dùng và IP hiện tại:
-3P+100%N+50%E =housing ( có thể 200%N, thêm internal 50%, 100%E)
-Vỏ nhôm (Alluminum Housing)
-Lõi dẫn điện Đồng hay nhôm ( CU or AL)
-IP 54
-IEC 60439-1/2
III – Maintenance and Inspection – Bảo trì và kiểm tra
The following maintenance and inspections are recommended for ensuring the safe operation and extended life of the busway.
Việc bảo trì và kiểm tra cần được thực hiện theo trình tự sau để bảo đảm an toàn trong quá trình hoạt động và kéo dài tuổi thọ của Busway.
- External Appearance – Biến dạng bên ngoài
Check for any deformation, damage, dirt, etc. along the entire length of the busway. Inspect for any bending, twisting or other abnormal conditions of joint covers, hangers and plug-in devices.
Kiểm tra biến dạng, hư hỏng, v.v… dọc theo toàn bộ chiều dài của Busway. Kiểm tra những chỗ có hiện tượng bị uốn cong, hoặc các hiện tượng bất thường khác của mối nối, giá treo và các thiết bị plug-in.
The busway should be inspected periodically to detect trouble areas or possible changes in operating conditions.
Hệ thống Busway cần được kiểm tra định kỳ để phát hiện ra các đoạn hỏng hóc hoặc sự cố có thể xảy ra trong quá trình vận hành.
Remove any accumulation of dust, dirt, or other foreign matter.
Làm sạch bụi, bẩn, hoặc vật lạ khác.
Avoid moisture from leaks or condensation dripping from overhead pipes.
Tránh nước ngưng tụ hoặc rò rỉ từ các đường ống chạy phía trên.
Check for any equipment installed near the busway that might cause damage due to external heating.
Kiểm tra các thiết bị được lắp đặt gần Busway để tránh bị ảnh hưởng do bức xạ nhiệt.
- Load Condition – Kiểm tra Tải
After the installation of a plug-in unit, an increase in power load is to be expected.
Sau khi cài đặt các hộp cắm điện, công suất tải sẽ tăng thêm.
Check to ensure that the total load on the busway does not exceed the rated capacity after a plug-in device has been added to the system. This is particularly important when the main line is branched by a Tee or cross-type fitting.
Kiểm tra để đảm bảo rằng tổng tải trên Busway không vượt quá định mức sau khi mỗi thiết bị hộp cắm điện được gắn thêm vào hệ thống. Điều này đặc biệt quan trọng khi thanh chính là nhánh của một bộ chia T hoặc chữ thập.
